De internationale spanningen bereiken momenteel hun piek. Er is natuurlijk het (te sterke) post-covid economisch herstel, maar ook de oorlog in Oekraïne en misschien binnenkort een conflict tussen China en het eiland Taiwan, de grootste halfgeleiderproducent ter wereld. In deze context hapert de economie en daarmee stijgen de prijzen. De inflatie in België bereikte bijna 10% over een jaar, een niveau dat sinds de jaren 1980 niet meer is gezien.
Deze situatie, die ook gecreëerd werd door de overheden na het opleggen van sancties tegen Rusland, heeft de regering gedwongen om verschillende steunmaatregelen te nemen, met name met betrekking tot de energieprijzen, die in een paar maanden volledig zijn ontspoord. Dit geldt voor gas, elektriciteit, maar ook voor de brandstof voor auto’s. Zo is het sociaal tarief geactiveerd voor enkele honderdduizenden Belgische gezinnen, is de BTW op gas en elektriciteit verlaagd, is een mazoutcheque toegekend voor huishoudelijke verwarming en zijn voor de brandstoffen de accijnzen verlaagd met een vast tarief van 17,5 cent.
Goed, maar dit alles is nog niet voldoende om de koopkracht van de Belgen en de competitiviteit van bedrijven te ondersteunen. In onze buurlanden, zoals Frankrijk, worden echter nieuwe maatregelen genomen, zoals het verlagen van de brandstofprijzen, maar ook het bevriezen van de prijzen van bepaalde consumentenproducten, met name levensmiddelen bij de grote detailhandelaars. En wat gebeurt er in België? Niets eigenlijk tot nu toe, want pas volgende week worden nieuwe maatregelen besproken.
Begrotingsconclaaf
Volgende week vergadert de Belgische regering in een begrotingsconclaaf. En er is werk aan de winkel, want zoals onze premier Alexander De Croo zei: “de Belgen hebben vijf tot tien moeilijke winters voor de boeg”. Toegegeven, het klopt dat we in België een automatische indexering van de lonen hebben, maar we moeten ook de realiteit onder ogen zien: dit voordeel smelt als sneeuw voor de zon met een inflatie die sterker is dan in de landen om ons heen (5,9% in Frankrijk op jaarbasis tegen bijna 10% in ons land).
Advertentie – lees hieronder verder
In ieder geval moet de regering van De Croo een begroting opstellen voor 2023 en 2024, rekening houdend met de nodige soberheid, maar ook met de moeilijke context waar steeds meer gezinnen voor staan. Het wordt dan ook een moeilijke oefening, want velen denken (zoals Egbert Lachaert, voorzitter van de partij van de premier, Open VLD) dat we de steunmaatregelen op lange termijn niet zullen kunnen aanhouden.
Tot het einde van het jaar en daarna?
Volgens bronnen dicht bij de regering moeten we niet te veel verwachten van dit conclaaf, ook al zijn sommigen, vooral aan de socialistische kant, van mening dat we de overheidsuitgaven moeten controleren, maar eveneens de steunmaatregelen moeten voortzetten, meldt de zakenkrant L’Écho.
Sommige ministers werken echter in stilte aan de verlenging van de steunmaatregelen of het invoeren van nieuwe steun. Zo ondertekende minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) maandag een koninklijk besluit tot verlenging van het sociaal tarief tot het einde van het jaar, terwijl minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) en minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) proberen deze maatregelen structureel te maken. Die laatste zou ook werken aan een hervorming van de energiebelasting om beter te kunnen inspelen op de prijzen.
Superwinsten belasten?
De ministers zullen ook debatteren over het belasten van de superwinsten van oliebedrijven of energie-exploitanten (gascentrales, kerncentrales, enz.) die worden gegenereerd door de stijging van de prijzen van ruwe olie. Begin juli was er sprake van een eenmalige belasting van 25% van de brutomarge van 2022 ten opzichte van die van 2021 als die met minstens 100.000 euro en 10% was gestegen. En dat is zeker het geval. Maar de minister van Financiën had dit geblokkeerd omdat hij het onhaalbaar achtte. Toch wordt het idee om deze superwinsten op een of andere manier te belasten nog niet opgegeven.
Een nieuwe cheque of belastingkrediet?
Herinner dat afgelopen juni een groep experts in opdracht van de regering adviseerde om ook een cheque toe te kennen aan de gezinnen die net buiten de criteria voor toegang tot het sociaal tarief lagen. Deze maatregel staat nog steeds op de agenda van de besprekingen, maar zou onder impuls van Ecolo kunnen veranderen in een belastingkrediet. Een andere oplossing: een snellere indexering van belastingschalen die zou voorkomen dat mensen plots boven die drempel uitkomen tijdens een automatische indexering van het salaris, wat de indexatie uiteraard tot nul reduceert.
Prijzen bevriezen?
Ook wordt er al lange tijd gesproken over de mogelijkheid om de prijzen te bevriezen. Frankrijk heeft al een plafond ingevoerd voor de gas- en elektriciteitsprijzen. Kan dit ook in België? In feite is deze oplossing al toepasbaar, maar gericht via het sociaal tarief. Alleen heeft België in tegenstelling tot Frankrijk geen belangen in Engie, zodat de regering ook de macht niet heeft om op te treden.
En wat met de brandstoffen? We weten dat de staat nog steeds een manoeuvreerruimte van 9,5 eurocent heeft en dat zou het door Europa toegestane accijnsniveau op brandstof weer op de bodemwaarde brengen. Het is een noodmiddel, maar de regering is blijkbaar niet van plan om die kant op te gaan, omdat ze gelooft dat de huidige reductie al voldoende is. Er is evenmin sprake van een omgekeerde cliquet, waarschijnlijk omdat dit instrument de financiële inkomsten in een begroting waarvan het tekort op 5% wordt geraamd, nog aanzienlijk zou verhogen, terwijl de doelstelling 3% blijft.
In dit kader zou de regering eenvoudigweg het besluit kunnen nemen om de vermindering van de consumptie van de gezinnen, ook op de weg, te stimuleren met een verlaging van de snelheid tot 100 km/u, zoals voorgesteld door experts afgelopen juni. Of om tankkaarten voor niet-professionele verplaatsingen te verbieden. Maar wellicht komen deze maatregelen er niet, omdat België niet met een aanbodprobleem kampt, maar wel met een prijsprobleem. Daarom zal de overheid binnenkort een grote sensibiliseringscampagne lanceren om de energieconsumptie te verminderen. Dat is niet erg ambitieus en evenmin een hulp voor de bevolking…
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
