De Ecolo-Groen-fractie heeft in de Kamer een wetsvoorstel ingediend dat reclame voor fossiele brandstoffen wil verbieden. Dit voorstel is dus in lijn met het verbod op tabaks- of alcoholreclame dat in de jaren 1960 ontstond. Voor tabak en alcohol ligt het probleem van de volksgezondheid natuurlijk voor de hand. Maar is dit ook het geval voor aankondigingen van producten die ‘direct’ fossiele brandstoffen promoten, zoals de groepering ze noemt?
In werkelijkheid is het de strijd tegen de opwarming van de aarde die Ecolo-Groen ertoe aanzet dit voorstel te doen. En in deze logica is het duidelijk dat deze advertenties de primaire bronnen van broeikasgasemissies tonen: gas, kolen of aardolie.
Volgens Séverine de Laveleye (Ecolo) en Kim Buyst (Groen), die het wetsvoorstel opstelden en met de krant Le Soir spraken, is reclame een belangrijk onderdeel van ons economisch model, gebaseerd op groei. Het weegt op ons consumptiegedrag en dit op een efficiënte manier, anders zouden de geïnvesteerde budgetten niet zo kolossaal zijn (724 miljard euro volgens schattingen van het Zenith Agency).
Onevenwicht
Ecolo en Groen zijn ook van mening dat de balans tussen de reclameboodschappen momenteel disproportioneel is. Volgens onderzoek van de Groenen zouden consumenten namelijk gemiddeld aan 3 of 4 milieuverantwoorde slogans per dag worden blootgesteld tegenover 1.200 tot 2.200 die precies het tegenovergestelde beweren, meldt de krant Le Soir … Het doel van Ecolo-Groen zou dus zijn om reclame te gebruiken, maar alleen in een deugdzaam model.
Advertentie – lees hieronder verder
Hoever zou dit wetsvoorstel kunnen gaan? Vooralsnog geven de opstellers van het project aan dat ze alleen boodschappen viseren die de fossiele brandstoffen direct verheerlijken, namelijk advertenties voor bijvoorbeeld gas of stookolie.
Uiteraard is dit slechts een eerste stap, want volgens Séverine de Laveleye en Kim Buyst was het noodzakelijk om een duurzame tekst voor Vivaldi te produceren. Maar het is tevens een basis die vervolgens kan worden gewijzigd en op een meer restrictieve manier kan worden gebouwd. A priori moeten thermische auto’s worden uitgesloten van dit wetsvoorstel. Althans in eerste instantie. Maar we kunnen ons voorstellen dat dit op termijn wel het geval zal zijn en dat er in de dynamiek die Ecolo-Groen als positief beschouwt, nog enkel ruimte zal zijn voor elektrische auto’s in de reclame.
Is reclame indoctrinatie?
Maar heeft reclame echt dit veronderstelde effect? Heeft ze echt zo’n invloed op ons gedrag? Le Soir interviewde hiervoor onderzoeker Pierre Ozer (ULiège) die het (makkelijke) voorbeeld van SUV’s nam. De wetenschapper herinnert eraan dat SUV’s slechts 6% van het wagenpark uitmaakten, maar dat ze in 2021 50% van de reclame voor hetzelfde wagenpark vertegenwoordigden.
Pierre Ozer gelooft dat de reclame een echte indoctrinatiemethode is en dat ze in staat is om een nicheproduct om te vormen tot een massaproduct, zelfs als het erg vervuilend is. Mooi, maar alleen vervuilen tegenwoordig de meeste SUV’s – we praten natuurlijk niet over kanjers als de Ferrari Purosangue – niet meer dan berlines. Erger nog: volgens Pierre Ozer laten de huidige reclamecampagnes hem niet langer toe om zijn eigen keuzes te maken, een toestand die wordt versterkt door de invloed van de entourage (de buurman, de neef, enz.).
Wat te denken van dit alles? De reclame heeft natuurlijk een impact. Maar is die wel zo belangrijk dat we ervoor zwichten? Moeilijk te zeggen. Wat de SUV betreft, kwam deze modetrend meer dan 20 jaar geleden naar ons vanuit de Verenigde Staten. En zoals we weten duurt het ongeveer 20 jaar voordat de Amerikaanse mode in onze landen wordt aanvaard. Er zijn veel voorbeelden. Bovendien zijn gezinsauto’s zoals monovolumes of breaks in onbruik geraakt, dus heeft de markt deze opties geëlimineerd vanwege een gebrek aan vraag.
Is autoreclame dan zo schadelijk? Waarschijnlijk niet. Mobiliteit blijft een noodzaak voor iedereen en toegang hebben tot reclame maakt het ook mogelijk om te leren over promoties die aan vele behoeften kunnen voldoen, omdat reclame ook de concurrentie bespeelt ten behoeve van de consument. Maar goed, als het doel is om nog enkel advertenties voor etherische oliën of vegetarische producten te behouden, lijkt het duidelijk dat een deel van de economie dat leeft van reclame daarmee niet blij zal zijn. Daarnaast is er de vraag waarom Ecolo-Groen dit aspect nu aanpakt, terwijl Brussel en Wallonië al jaren wachten op een slimme en groenere hervorming van de autobelasting. Dat lijkt een iets moeilijkere opdracht…
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
